20101108

Limaren eta Montevideoren sorrera

Limaren sorrera

1535ean, Don Francisco Pizarrok Lima eraiki zuen zeremonia xume batean bere soldaduek, esklaboek eta kurioso batzuek inguratuta. Hasieran, “Ciudad de los Reyes izana jarri zioten.

XVII mendean, Lima salmenta sare zabal baten zentro izan zen, baina lurrikarak eta pirateriak mehatxua.

XVIII mendean ekonomia txikiagotu egin zen Bourbon eraberritzeagatik.

Limatarrek paper anbiguo bat izan zuten Peruren independentziaren prozesuan. Limak indar errealisten eta abertzaleen bien erasoak jasan behar izan zituen

Emantzipazioaren ondoren, Lima Peruko errepublikaren hiriburua izatera pasa zen.

XIX mendean, "Pacificoko Gerra" izan zen Txilerekin. Gerraren ondoren, hedapen demografiko handia izan zen eta hiria erabat berritu zen.

1940 urtean Peruko Andeetatik etorritako immigrazio handia jaso zuen.



Montevideoren sorrera

NIre herria, Uruguai, gaztea da, bere hiriburua, Montevideo, 1726-an Bruno Mauricio de Zabala-k sortu zuen, San Felipe y Santiago de Montevideo Gaztelako erregearen izenean, Zabala Durangokoa zen, horregatik, gaur egun enparantza bat dago Montevideon, eta enparantza hori deitzen da “Plaza Zabala” eta enparantzako enparantzaren ingurabide deitzen da “Circunvalación Durango”.
Zergatik Montevideo, beno historio hori ez da argi, eta hipotesi asko daude izenaren jatorriaz.
Denek Fernando Magallanesen konpasontziarekin dute zerikusia.

Hipotesi bat da Fransisco de Albok (Magallanesen marinela) idatzi zuela konpasontzian “Mendi bat ikusi dugu, kapela bezalakoa eta Montevidi izena jarri diogu”.
Beste hipotesia da norbaitek idatzi zuela konpasontzian “Monte-VI-D-E-O”.' (MONTE VI De Este a Oeste) (Seigarren Mendia ekialdetik Mendebaldera), etab.
Montevideo hiri gaztea da, baina historio asko dauzka, adibidez 1807en Ingeleseb flota iritsi zen Rio de la Platara, eta ingelesen gudarostea sartu zen Montevideora, eta hamar hilabetez Montevideo Ingelesen inperioaren parte izan zen (Ingelesen komandanteak ziren Jeneral Samuel Auchmuty eta Almirante Charles Stirling).
Britanikoek sortu zituzten Montevideoko lehen enpresak; adibidez Uruguayko lehen egunkaria Ingelesek argitaratu zuten eta deitzen zen “The Southern Star” (Gaztelaniaz “La Estrella del Sur”, euskaraz “Hegoaldeko Izarra”).



No hay comentarios: