16. saioa

Nor-nori aditza

Orain arte bi aditz laguntzaile ezagutzen ditugu- NOR eta NOR-NORK-. Saio honetan beste bat ikusiko dugu: NOR-NORI. Irakurri esaldi hauek, erraz ulertuko dituzu:

Pilota puskatu da.

Baloia galdu da.

Haurra erori da.

Gaur Patxi hurbildu da.

Singularrean

Baina, NOR esaldi horretan konplemento indirekto (NORI) bat badago, horrela geratzen da aditza:

Si este sujeto NOR coincide en la frase con un complemento indirecto (NORI) la forma DA sufre las siguientes alteraciones:

DA+ NIRI DA+ HIRI DA+ HARI DA+ GURI DA+ ZURI DA+ ZUEI DA+ HAIEI

ZAIT ZAIK/N ZAIO ZAIGU ZAIZU ZAIZUE ZAIE

A mí A tí A aquél /a él/ella A nosotros A tí, a usted, a vos A vosotros, a ustedes A ellos

Ikusi lehengo adibideak:

Pilota puskatu da. Baloia galdu da. Haurra erori da. Gaur Patxi hurbildu da.

Niri pilota puskatu zait Zuri pilota puskatu zaizu Hari pilota galdu zaio Guri pilota galdu zaigu Zuei haurra erori zaizue Haiei haurra erori zaie Gaur niri Patxi etorri zait. Gaur zuri Patxi etorri zaizu

A mí se me ha roto la pelota A tí se te ha roto la pelota A aquél/lla se le ha perdido el balón A nosotros se nos ha perdido el balón Se os ha caido el niño. Se les ha caido el niño Hoy se me ha acercado Patxi Hoy se te ha acercado Patxi

El caso dativo nori (en singular)

El caso dativo en euskara lleva el sufijo –I. Los interrogativos correspondientes son: NORI (a quién), ZEINI (a cuál) y ZERI (a qué)

IZENAK
ARRUNTAK- Comunes		NAGUSIAK- Propios
ARI		Bok. RI		Konts. I
Gizonari Emakumeari ikasleari	Al hombre A la mujer Al alumno	Anari Iñakiri	A Ana A Iñaki	Lurdesi Joni	A Lurdes A Jon

ERAKUSLEAK Demostrativos
HONI HORRI HARI	A este, esta A ese, esa A aquél,aquella

Izenordeak. Pronombres

NIRI HIRI HARI GURI ZURI ZUEI HAIEI

A mí A tí A aquél A nosotros A ti, a usted, a vos A vosotros, a ustedes A ellos

Pluralean

Aurreko ariketa batean NOR-NORI aditza ikusi dugu. Orain ere ikusiko dugu, baina subjektua plurala denean.

Pilota puskatu zait Baloia galdu zaio Haurra erori zaizu Gaur laguna hurbildu zaigu

BAINA

Pilotak puskatu zaizkit Baloiak galdu zaizkio Haurrak erori zaizkigu Gaur lagunak hurbildu zaizkigu

	HURA	HAIEK
NIRI HIRI HARI GURI ZURI ZUEI HAIEI	ZAIT ZAIK/N ZAIO ZAIGU ZAIZU ZAIZUE ZAIE	ZAIZKIT ZAIZKIK/ZAIZKIN ZAIZKIO ZAIZKIGU ZAIZKIZU ZAIZKIZUE ZAIZKIE

Ikusi adibideak:

Hortza puskatu da. Hortzak puskatu dira. Baloia galdu da. Baloiak galdu dira Haurra erori da. Haurrak erori dira

Niri hortza puskatu zait Niri hortzak puskatu zaizkit Hari baloia galdu zaio Hari baloiak galdu zaizkio Zuei haurra erori zaizue Zuei haurrak erori zaizkizue

A mí se me ha roto el diente A mí se me han roto los dientes. A aquél/lla se le ha perdido el balón A aquél/lla se le han perdido los balones Se os ha caído el niño. Se os han caído los niños

NORI pluralean

El caso dativo en euskara lleva el sufijo –I. Los interrogativos correspondientes son: NORI ( a quién), ZEINI( a cuál) y ZERI( a qué)

singularra	plurala	Izen nagusiak
ARI	EI	RI	I
Neskari Emakumeari Gizonari	Neskei Emakumeei Gizonei	Anari Koldori	Luisi Beatrizi