1919an jaio zen, General Viamonten, Buenos Airesen.
Antzezlea zen. Gero, 1944an garrantzitsu bat ezagutu zuen, militarra zen.
1945an gizonarekin ezkondu zen.
Emakume hau politikara dedikatu zen.
Emakumezkoen bozaren eragilea izan zen, emakumearen alde borroka egin zuen.
Txakurren botoaren eragilea ere izan zen.
Ez zuen seme-alabarik izan.
Jende guztiak ezagutzen zuen emakume hau.
Oso polita eta oso herrikoia zen.
1952an hil zen, oso gaztea, 33 urte zituen.
1889an jaio zen Austrian. Ikasle oso txarra izan zen eta ez zuen eskola bukatu.
Vienako Arte Ederren eskolan sarrera eskatu zuen, baina ez zuten onartu, talenturik ez zuelako.
“Nire borroka” liburua idatzi zuen.
Hau Kantziler aukeratu zuten eta bigarren mundu-gerra-abiatu zuen. Milaka judu, motxaile eta homosexual hil zituen.
1940an Eva Braunekin ezkondu zen eta lau seme-alaba eduki zituzten.
1945ean bere burua hil zuen Berlingo bunkerrean, bere planak porrot egin zuelako.
Argeliaren eta Dagobertoren semea da. 1946ko azaroaren 29an jaio zen, “San Antonio de Los Baños”-en, Kuban. Bost urterekin, hura eta zure familia lekuz aldatu ziren, “San Antonio de Los Baños”etik “
1962 urtean piano eta pintura ikasi zituen “San Alejandro” eskolan. Gitarra ere jotzen du.
Pablo Milanesekin, Noel Nicolarekin, Vicente Feliurekin, eta beste musikari batzuekin “Nueva Trova Cubana” mugimendua eratu zuen. Talde hau soinu berriak esperimentatzen saiatu zen, saiatzen da. Gaur musikari berriek osatu osatzen dute talde hau.
Bere lana oso handia da, abesti asko idatzi ditu, adibidez: “Cancion Del Elegido”, “Te Doy Una Canción”, “Pequeña Serenata Diurna”, “Creo”, “Ángel Para Un Final”, “Ojalá”. “Oleo De Mujer Con Sombrero”, “De
Buruzagia, lehendakaria deserrian, itzal handiko pertsona, oso errespetatua, mundu osoan.
1935eko uztailaren 6an jaio zen herri txiki batean, Taktserren. Bere herriaren ipar-mendebaldean.
1989an irabazi zuen Nobel Bake saria, bidaia asko egin zuen eta maitasun unibertsalari buruz hitz egin zuen.
Tenore espainiar-mexikotarra da. Bere boz fierra, indartsua, oso ezaguna da. Madrileko Salamanca auzotegian jaio zen. Bere gurasoak ere abeslariak ziren. Opera-pertsonaia desberdinak antzeztu ditu, “Rigoletto”ko Borsa, “La traviata”ko Gastone eta “Otello”ko Cassio bezala. “Grammy” sari asko eta “Latin Grammy”a, bestek beste, irabazi ditu. Hiru Tenoreen partaide izan zen. Bere ama eta bere amaren familia Euskal Herrikoak ziren.
1770ko abenduaren 16an jaio zen Bonnen.
Musikarien seme eta biloba.
Bere aitona Belgikan jaio zen, eta bere familia Alemaniara etorri zen.
Mozarten mireslea zen eta hark esan zuen: “Gogoratu gazte horren izena mundu osoan ezaguna izango da”
Haydek gero harekin elkarrizketan esan zuen: “Ematen du gizon honek buru asko, bihotz asko eta arima asko dituela”.
Vienako klasizismoaren azken ordezkaria izan zen.
eta sinfonia asko, pianoarentzat musika eta kamarako musika egin zituen.
Azken urteetan urritasun larri bat izan zuen.
1827an martxoaren 3an hil zen Vienan.
1926ko urtarrilaren 19an jaio zen Antigua hirian.
Guatemalakoa da.
1929anhasi zen ikasten, oso azkarra zelako, gurasoek herritik hiriburura bidali zuten.
1944angrabatu zuen bere lehengo diskoa “DEJAME DECIR QUE TE AMO”. Grabazio hau porrota izan zen.
Gero, “SOS rescátame” diskoa grabatu zuen.
Gero “JESUS: VERBO NO SUSTANTIVO” handia arrakasta izan zen.
Musikaria da. Diskoa asko du.
Pertsonaia hau, Estatu Batuetan jaio zen. Abeslari, konpositore eta produktorea da.
Txikitan baleta ikasi zuen.
Bere lehen diskoak ez zuen harrera ona izan, baina bere bigarren diskoarekin ospea lortu zuen.
Orain arte zazpi gramy irabazi du.
Film asko jokatu ditu. “Evita” filmean lan egin zuen.
1923ko uztailaren 14an jaio zen, La Plata hirikoa zen.
Bere aita arotza zen eta ama, jostuna.
Oso auzo apalean bizi zen, “el mondongo” zuen izena.
Medikuntza ikasi zuen “Universidad Nacional La Plata”n.
Emazatearekin Jacinto Araoz herrira joan zen, Panpara, 1950ean.
Clevelanden bizi zen, baina 1971n Argentinara itzuli zen eta bihotzeko “by-pass”a sortu zuen.
Krisi handi batean suizidatu egin zen, 2000 urtean.
Esaldi famatu bat utzi zuen: Ez dut nahi zirujau bezala gogoratzea, irakasle bezala gogoratzea nahi dut.
Argentinako abertzale eranltzale abokatu abokatu abertzale eta politikaria izan zen.
1770eko akainaren 3an jaio zen Buenos Airesen.
Salamankako Univbrsitatean latina eta filosofia ikasi zituen. Gainera gogoeta-liburu, saiakera argitaratu zituen.
Argentinako bandera sortu zuen, urdun-argi eta zuri koloreekin Paranako ibararen bazterretan.
Bastalde banderaren egunean hemen jaia izaten dugu.
Alegia ekainaren 20an.
Argentinan 1820ko ekainaren 20an hil zen.
1869an jaio zen Porbandarren Indiakoa zen. Pentsalari eta Indian abertzaletasunaren liderra izan zen.
Indian eta Londresen zuzenbidea ikasi zuen.
Ez zuen biolenzia nahi, beraz, “Jarkier-Pasiboa” sortu zuen.
Hegoafrikan lehenengo lanak egin zituen.
Jendearen askatasuna lortzeko borroka egin zuen.
Hinduen berdintasuna lortzeko borroka egin zuen.
Gizadia asko maite zuen. Maitasuna eta karitatea oso garrantzitsuak ziren Ghandirentzat. Gainera askotan kartzelatu zuten. Kartzelean bere Andrea hil zen.
Hogeita bat eguneko gose-greba egin zuen.
Leon Tolstoiretzat gutunak idazten zituen.
Barazkizalea zen eta jendeak profeta eta santua bezala ezagutzen zuen.
Bere goitizenaren esanahia “arima handia” da.
1948ko urtarrilaren 30ean Delhin fanatiko batek hil zuen. Memento horretan hirurogeita hamazortzi urte zituen.
Gizon hau oso famatua zen. Tango abeslaria zen. Buenos Airesekoa zen, Almagro auzokoa. Gitarra jotzen zuen eta bere ahotsa zoragarria eta paregabea zen.
Gizon hau oso ederra zen, bere ilea beltzarana zen eta beti kapela janzten zuen. Bere abestirik famatuena “Volver” zen.
Entzun nahi baduzu: sakatu hemen
Giordano Bruno filosofo ospetsua da, Magoa da ere bai. Errenazimenduko italiarra da.
1548an jaio zen Nolan, Napolestik hurbil dago.
Domenikoen ordenean sartu zen, baina1576an Herejiaz akusatu zen zuten eta ihes egin zuen.
Ginebra bisitatu zuen eta hitzaldiak eman zituen. 1581ean Parisera iritsi zen,. hitzaldiak eman zituen eta Enrique III hartaz interesatu zen.
Giordanok bi liburu argitaratu zituen: “Arte de la memoria “ eta “magia Renacentista”.
1583an Bruno Ingalaterrara joan zen eta hor arazoak izan zituen bere liburuengatik.
1584an idatzi zituen bost hizketa, dialogo; adibidez: “La cena de las cenizas”en defendatu zen bere iritzia teoria Copernicanoaz”
Idatzi zen bere iritzia “Un universo infinito en innumerables mundos”.
1585ean Parisera bueltatu zen, hitz egin zuen eta berriro arazoak izan zituen.
Abuztuan 1591n Bruno Italiara bueltatu zen, nobleziak gonbidatu zuen
Mocenigo nobleak “Arte de la memoria” ikasi nahi zuen, baina traizinatu eta atxilotu egin zuten. Gero inkisizioak presondegira eraman zuen.
Gerora Erroman 8 urte presondegian egon zen.
Azkenean Herejiaz akusatu zuten eta bizirik erre zuten, “Campo dei Fiori”n hil zen.
Personaia famatu bat… Jose Maria…… bertsolari handia zen. 1853an, madrilen kafe San Luiseko eusko biltzarrean, lehen aldiz, bere zortzikoa kantatu zuen: Gernikako arbola da beninkatuba eskaldunen artean guztiz maitatuba…..
Horrela jaio zen “gernikako arbola”. Jose Mariak 33 urte zituen, gipuzkoarrra zen, Villarreal de Urretxuan jaio zen.
13 urte zituenenean, gudari karlistekin ibili zen, bere gitarrarekin fueroak defendatu zituen.
1858 an Rio de la Platara joan zen, bakarrik zuen bere gitarra eta ilusio handia.
Buenos Airesen , Angela Querexetak eta Jose Mariak ezkontzea erabaki zuten, eta bizitziko dirua behar zutelako , lantxoren bat bilatzen saiatu zen. Noizik behin, artzain ere izan zen Argentinan eta Uruguain, baina oso txarra zen, beti pulperiaren zen eta artalde galtzen zuen.
1877an bere herrira itzuli zen. 1881ko apirilean 6an hil zen.
Gainera, abesti gehiago utzi zuen : “Nere amak baleki”, “Agur Euskalerria´ri” eta “Nire etorrera”..
Herri sustraietan oinarriturik sortu zituen abestiak.
Jose Maria oso gizon atsegina zen.
Gizon hau Ingalaterran jaio zen 1943an. Hiru senide zituen. Haren etxeak lau logela zituen. Liverpoolen bizi zen. Oso famatua zen, musikaria delako. 1957en Liverpoolgo Institutuan ikasten zuen, baina ez zitzaion asko gustatzen. Artea ikasi zuen. 1957an Paul MacCartney ezagutu zuen. Musika taldean gitarra jotzen zuen. 1958en gitarra nagusia zen. “A hard Day’s night” izan zen bere lehen filma. Filmaketan, Pettie Boyd ezagutu zuen, gero haren emaztea. 1968an, “Wonderwall” filmaren soundtrack-a konposatu zuen eta 1969an bigarren diskoa argitaratu zuen. Azkenenan, dibortziatu zen eta 2001an hil zen Los Angelesen.
Nire pertsonaia sekretua zaharra eta atsegina da. 1920ko, irailaren 14an jaio zen Paso de los Torosen. Paso de los Toros Tacuarembon dago eta Uruguain. 1938 eta 1941 arte Buenos Airesen bizi zen. 1945tan Montevideora itzuli zen eta “semanario Marcha”-n idatzi zuen.1949 argitaratu zuen bere lehen ipuin- liburua “Esta mañana” izenekoa. 1953an bere lehen nobela agertu zen, “Quien de nosotros”. 1973an bere herritik joan behar zuen arrazoi politikoengatik. Urte hauetan Argentinan, Perun, Cuban eta Espainan bizi zen. Hirurogei obra gutxi gorabehera egin zituen. Oso famatua da bere produkzioa. Famatuenak: “Gracias por el fuego”(1965), “Con y sin nostalgias” (1977), “Despistes y franquezas”(1990) dira besteak beste. Bere poemak “Inventario Uno”-n (1950-1985) eta “Inventario Dos”-en daude eta polit politak dira. Irakurri behar dituzue!!!!
Ez dakit non jaio zen nire pertsonaia sekretua.
Gehienek Italian esaten dute, eta besteek, Espainian. Nolanahi ere, oso marinel ona zen. Hark dirurik ez dauka zuen erreginak bere bitxiak saltzera behartu zuelako. Gero, erreginaren diruz hiru itsasontzi erosi zituen eta bere bidaia hasi zuen. Iritsi zenean, paradisuan zegoela uste zuen, hondartza zoragarriak, ur beroak, landa eta abere ezezagunak eta emakume politak eta biluzik. Espainiara itzuli behar izan zuen, baina noski, etorri zen hiru aldiz. Mundu berria oso gustatzen zitzaion nahiz eta Indian zegoela uste. 500 urte ondoren, hari esker, hemen nago euskara ikasten.
DenborazkoakSaio honetan ipuinak landu ditugu. Ipuinetan denborazko esaldiak erabiltzea oso normala da. Ikasi hauek:
| PARTIZIPIOA+ | BAINO LEHEN AURRETIK ONDOREN GERO |
| ADITZ JOKATUA + | -(E)NEAN |
| Bazkaldu baino lehen Bazkaldu aurretik Bazkaldu ondoren Bazkaldu eta gero | Antes de comer Antes de comer Después de comer Después de comer |
| Bazkaldu dugunean Bazkaltzen dugunean Etorri naizenean Etorri nintzenean | Cuando hemos comido Cuando comemos Cuando he venido Cuando vine |
IZAN aditza
| orain | lehen |
| Naiz Haiz Da Gara Zara Zarete Dira | NINTZEN HINTZEN ZEN GINEN ZINEN ZINETEN ZIREN |
ADIBIDEAK
| Ni orain oso argala naiz, baina lehen lodia nintzen. Zu orain oso serioa zara, baina lehen bihurria zinen. | Ahora soy muy delgado, pero antes era gordo. Tu ahora eres muy seria, pero antes eras muy traviesa. |
Aditz hau laguntzaile bezala ere erabiltzen da. También se usa como auxiliar.
| Laguna gaur etorri da Gu egunero joaten gara. Zuek ez zarete eseri | Laguna atzo etorri zen Gu egunero etortzen ginen Zuek ez zineten eseri | La amiga vino ayer Nosotros veníamos todos los días Vosotros no os sentasteis |
UKAN aditza
| orain | lehen | orain | lehen |
| DUT DUK/N DU DUGU DUZU DUZUE DUTE | NUEN HUEN ZUEN GENUEN ZENUEN ZENUTEN ZUTEN | DITUT DITUK/N DITU DITUGU DITUZU DITUZUE DITUZTE | NITUEN HITUEN ZITUEN GENITUEN ZENITUEN ZENITUZTEN ZITUZTEN |
ADIBIDEAK
| Nik orain umore ona dut eta lehen umore ona nuen. Pellok kotxea du, eta lehen txirrindua zuen. | Ahora tengo buen humor y antes tenía buen humor. Pello tiene coche y antes tenía una bicicleta |
Aditz hau laguntzaile bezala ere erabiltzen da. También se usa como auxiliar.
| Arantxak ekarri du. Guk egunero ikusten dugu telebista. Zuk esan duzu hori | Arantxak ekarri zuen. Guk egunero ikusten genuen telebista. Zuk ez zenuen hori esan. | Lo trajo Arantxa. Nosotros veíamos la televisión todos los días. Tu no dijiste eso. |
